Šta je frit i čemu služi?

apr 22, 2024 Adnan Huseinagić Postprodaja, Savjeti 0

---

VIŠESTRUKA KORIST KERAMIČKOG KOMPOZITA

Na rubovima vjetrobranskih i drugih staklenih površina modernih automobila, često ćete primijetiti nizove tačkica, koje se nazivaju frit.

Frit je keramički kompozit koji je “zapečen” u rub stakla, a koji omogućuje bolje povezivanje ljepila između stakla i metalne konstrukcije.

Proizvodnja stakla za automobile je tehnološki dosta složen postupak, jer je staklo sačinjeno iz više međusobno povezanih slojeva, koji između ostalog imaju funkciju termičke i zvučne izolacije, a prilikom razbijanja se rasprskava u sitan granulat, da bi se izbjegle povrede putnika u automobilu i ostalih učesnika u saobraćaju.

Takvo staklo se dosta teško lijepi za metal, odnosno metalnu konstrukciju. Kod starijih automobila, vjetrobrani nije lijepljen, nego su se koristili posebni gumeni profili – kederi.

Kod novijih automobila, stakla se najčešće lijepe, a gumeni profil služi kao zaptivač, te ima i estetsku ulogu.

Da bi se staklo bolje zalijepilo za metal, na rub stakla na koji se nanosi ljepilo se “zapeče” frit.

Frit je po hemijskom sastavu, najčešće mješavina silicij-dioksida (SiO2) i dibor-trioksida (B2O3), te cink-oksida (ZnO) i borne kiseline (H3BO3) sa zrncima cirkonijuma (Zr), a dodaju se i silikati, karbonati, pa čak i korund (Al2O3). Takva mješavina se zagrijava na oko 1.100°C, te dodaje litijti-tanat (Li2TiO3), koji omogućuje sinterovanje na nižoj temperaturi. Naravno, svaki proizvođač koristi vlastitu formulaciju, koja je zaštićena (patentirana), jer se smatra poslovnom tajnom.

Takav frit je veoma tvrd i odlično vezan (zapečen) u staklo, te omogućuje olakšano lijepljenje.

Frit ima dvostruku funkciju, jer osim što olakšava lijepljenje s unutrašnje strane stakla, s vanjske strane djeluje kao zaštita od UV (ultraljubičastog) zračenja (Sunca), koje bi oslabilo ljepljenu vezu, usljed kontinuiranog izlaganja sunčevoj svjetlosti.

Time funkcije frita nisu iscrpljene, jer postoje i “tačkice” koje također imaju višestruku funkciju.

Tačkice frita postavljene uz rub stakla smanjuju termička opterećenja, odnosno eliminišu veliku temperaturnu razliku koja bi se pojavila u staklu nakon izlaganja Suncu.

Budući da frit pruža UV zaštitu, tačkice na staklu smanjuju prodor UV zračenja u unutrašnjost automobila, te djeluju kao svojvrsni “suncobran”, odnosno sjenilo.

Osim toga, nizovi tačkica omogućuju da se na vjetrobransko staklo nalijepe i dijelovi opreme, kao što je naprimjer centralni (unutrašnji) retrovizor, ili neprimjetno sakrije kamera, ili radar, ili UZ (ultrazvučni) senzor za mjerenje rastojanja od vozila ispred, kod nekih automobila.

Naravno, pojedini dizajneri obraćaju pažnju na izgled tačkica frita, koje u nekim slučajevima mogu imati i estetsku funkciju.

Zato nemojte pokušavati ostrugati tačkice frita na vjetrobranskom staklu, čak ni ako vam se ne sviđaju, zato što imaju višestruku funkciju. (dm)

---

---

---

• Frit, Keramički kompozit, Savjeti, servis, Sigurnost, Staklo, Vjetrobran, Zaštita